Media araşdırma mərkəzi və Azərbaycan avropanın saytı tərəfindən keçirilmiş rəy sorğusunun nəticəsinə əsasən,
elm və təhsil sahəsində göstərdiyiləri uğurlu xidmətlərinə görə Professor Quluzadə Cəfər"Azərbaycan ziyalısı"adına layiq görülüblər.
Quluzadə Cəfər Müseyib oglu
professor, BDU Astrofizika kafedrasının müdiri
QISA BIOQRAFIK MƏLUMAT:
27 avqust 1936-cı ildə Azərbaycanın Tovuz rayonunun Xatınlı kəndində anadan olmuşdur. 1961-
ci ildə Leninqrad Dövlət Universitetini bitirmişdir.
1966-ci ildə Astrofizika ixtisası üzrə aspiranturanı bitirmiş və namizədlik dissertasiyasını
müdafiə etmişdir.
1966-1969-cu illərdə AMEA-nın Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında elmi işçi vəzifəsində
çalışmışdır.
1969-cu ildən BDU-da dosent, 1991-ci ildən professor vəzifəsində işləyir.
1997-ci ildən Astrofizika kafedrasının müdiridir. 1992-94-cü illərdə Türkiyəyə dəvət olunmuş,
İstanbul Universitetində «Spektroskopiya» kursunun tədrisini təşkil etmişdir. Günəş fizikası
sahəsidə çalışır. 200 məqalənin, bir neçə orijinal dərs kitabının və metodik vəsaitin müəllifidir.
Günəş fizikası sahəsində bir çox yeni tədqiqat üsulu təklif etmişdir. 2001-ci ildən Avropa
Astronomiya Cəmiyyətinin üzvüdür.
1991-ci ildə keçmiş SSRİ –nin Kosmonavtika Federasiyasının diplomuna layiq görülmüşdür.
2009- cu ildə Respublika Prezidentinin fərmanı ilə “əməkdar müəllim” adına layiq görülmüşdür.
TƏHSILI, ELMI DƏRƏCƏSI VƏ ELMI ADLARI:
1961-ci ildə Leninqrad Universitetini bitirmişdir.
1966-ci ildə “Müxtəlif intensivlikli Fraunhofer xətlərinin konturları haqqında” mövzusunda
namizədlik dissertasiyasını, 2003-cü ildə “Günəşin ayırd olunmuş və ayırd olunmamış spektrində
zəif və orta intensivlikli Fraunhofer xətlərinin profillərinin incə quruluşunun tədqiqi”
mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
1969- cu ildən dossent
1991– ci ildən professor
ƏMƏK FƏALIYYƏTI:
1955 – 1958, tələbə, Bakı Dövlət Universiteti,
1958-1961, tələbə, Leninqrad Dövlət Universiteti,
1962-1965, aspirant, Leninqrad Dövlət Universiteti.
Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası (1966-1969)
Bakı Dövlət Universiteti Astrofizika kafedrası (1969-indiyə qədər)
Dərs dediyi fənlər:
Astronomiya, Günəş fizikası, Atom spektroskopiyası, Astrofizika
Məqalələrin sayı: - 230
Kitabların sayı: -14
Monoqrafiyaların sayı: - 1.
Hazırladığı elmi kadrlar:- 6 elmlər namizədi, 2 elmlər doktoru, (məsləhətçi), 20 magistrant
2018-ci ildə impakt faktorlu jurnallarda 6 məqaləsi çap olunub.
BEYNƏLXALQ SEMINAR, SIMPOZIUM VƏ KONFRANSLARDA IŞTIRAKI:
1. Profiles of strong Fraunhofer Lines in resolved and unresolved Solar Spectra. Kiev, IAU.
Symposium №138, 1989, p. 80.
2. A new method for the investigation of the fine structure of Solar line profiles. Тessoloniki, 8-
th European Meeting on Solar Phys., 1996, 13- 18 May, Greece.
3. The new method for line profiles Asymmetry investigation. Tabriz, Regional Сonf. onAstr.
and Astrophysics., 6-8 sept. 2000.
4. The determination of the Fraunhofers line Profiles asymmetry in the spectrum of the Sun.
Tabriz, Regional Сonf. onAstr. and Astrophysics., 6-8 sept. 2000.
5. The Dependence Fraunhofers line Profiles asymmetry from the intensity. Tabriz, Regional
Сonf. onAstr. and Astrophysics., 6-8 sept. 2000.
6. The Fine Structure of the Fraunhofers Lines Profiles in the resolved and unresolved Spectrum
of the Sun, Baku, Abstract Book of the "International Regional conference on Astronomy and
Astrophysics", 2001, June 20-22.
7. On the Fine Structure of the Oxygen infrared triplet Lines Profiles in the Resolved and
unresolved Spectrum of the Sun. Toulouse, International Conference, Abstract Book of the
"Infrared and Sub millimeter Space Astronomy", France, 2001, June 11/13.
8. On the fine structure of the weak Fraunhofers line Profiles, Pirguli, Abstract Book of the
International Conference "N. Tusi and Modern Astronomy", 2001.
9. Fraunhofers Line Profiles Asymmetry, Tabriz, Conference on Transit of Venus, 6–8 June,
2004
10. Новые параметры асимметрии профилей фраунгоферовых линий. Mосква, Восьмой
съезд Mеждународной общественной орга¬низации Астрономическое Oбщество и меж.
симпозиум “Астрономия-2005: Состояния и перспективы развития”, QАİШMQУMQDDЮТ 1-6 июня 2005 г.
11. Тонкая структура линии 5324.185 Å FeI в спектре полного потока от всего диска
Солнца, IХ съезд Астрономического Общество и международная научная Конференция
«Астрономия и астрофизика в начале ХХI века», 2008,1-5 июля.
12. О предварительной классификации асимметрии профилей фраунгоферовых линий в
спектре Солнца, IХ съезд Астрономического Общество и международная научная
Конференция «Астрономия и астрофизика в начале ХХI века», 2008,1-5 июля.
13. Анализ тонкой структуры профилей фраунгоферовых линий в спектре Солнца.
Международная конференция «Кирхгов-150», Крым, 8-9 июня 2009.
14. On the differential asymmetry variation inside of line profile in the
spectrum of the procyon and solar flux International Tusi Conference on Astrophysics 23-25
МАУ 2009 IRAN Maragha p.54-55.
15. On the fraunhofer line porofiles asymmetri and their classification
in the spectrum of the sun International Tusi Conference on Astrophysics 23-25 МАУ 2009
IRAN Maragha p.54-55.
16. Determination of the temperature and non-thermal velocities in coronal loops by
observattions of 15303 FeXIV and 16374 FeX lines International Conference 7-11
October 2009, Abastumani, Georgia
17. Kонтуры бальмеровских линий водорода в спектре Проциона.
Fizikanın aktual problemləri, VI Respublika Konfransının materialları., Bakı , 20.11.2010, s-16
18. О механизме расширения линий инфракрасного триплета.
Gənc tədqiqatçıların “Fizika” və astronomiya problemləri, Respublika Konfransının materialları,
15.05.2010, s17
19. Исследование тонкой структуры профилей слабых фраунгоферовых линий в спектре
Солнца и звезд. Физика Солнечной плазмы и активность Солнца, Крым, 5-11 , 09.2010
20. Cовременное состояние асимметричности профилей фраунгоферовых линий. Fizikanın
müasir problemləri, Respublika elmi konfransı., Bakı , 24.12.2010.
21. Переменность блеска сей¬фертовской галактики пер¬вого типа NGC 3516 и ква¬зара
3C 273Fizikanın müasir problemləri, Respublika elmi konfransı., Bakı , 24.12.2010.
22. Об особенностях профилей линий триплета Mg I в спектре Солнца и Проциона Крым,
Solar conference, 2-8.09.2012
23. Профили линий инфракрасного триплета Ca II в спектре Солнца
Крым, Solar conference, 2-8.09.2012
24. The fine structure of solar Fraunhofer lines profiles. International Conference Variability of
the Sun and Sun-like stars. p.29.Baku 6-8 July,2015.
25.Fr. lines profilesw classification. Modern problems of Astrophys, 2017, sept. 25-27 Georgie.
26. On the full assummetry fr lines in the solar sp. Modern problems of Astrophys, 2017, sept.
25-27 Georgie.
27.To the determ. Of Lum. Efcentral stars of pl. Nebuluel The 6th int. con. Control and
optimization industrial Application 11-13 bJuly 2018, Baku, pp. 199-201.
28. The Modeling of the Fr. line Asymm.param. determination, the 6th
international conference
on Control and Optimization with industrial Appl. 11-13, 2018, Baku, pp. 202-204.
TƏDQIQAT SAHƏSI:
Günəş fizikası, Günəşin Fraunhofer spektri Fraunhofer xətlərinin profillərinin asimmetriyasini
tədqiq etmək ücün yeni üsul. Yüksəliş əyrisi üsulu ilə Gunəş fotosferinin tədqiqi. Kəsilməz
spektr fonunun keçirilməsi üçün yeni üsul. Güclü Fraunhofer xətlərinin genişlənmə
mexanizmlərini öyrənmək üçün yeni üsul.
Zəif və orta Fraunhofer xətlərinin profillərinin incə quruluşunu ölçmək və analiz etmək ücün
yeni kəmiyyət üsulu. İlk dəfə olaraq diferensial, inteqral, qalıq və nisbi asimmetriya kəmiyyətləri
daxil edilmişdir.
SEÇILMIŞ ƏSƏRLƏRI:
1. O центральных интенсивностях сильных фраунгоферовых линий в спектре Солнца.
Ленинград, Вестник ЛГУ, 1963, №7, 155-160.
2. Oб определении физических параметров атмосферы Солнца методом кривых роста,
Ленинград, Вестник ЛГУ, 1964, №19, 153-164..
3. O контурах сильных фраунгоферовых линий спектра Солнца I. Водородные линии.
Mосква, Астрон. ж., 59, №5, 1964, 920-929.
4. O контурах сильных фраунгоферовых линий спектра Солнца .Резонансные
линии. Mосква, Астрон.ж.,1965, №5, 1022-1032.
5. Oб эффекте четности термов на кривой роста. Mосква, Астрон.ж., 1968, 45, №1, 69-73.
6. Новая кривая роста для Солнца. Mосква, Астрон.ж., 1968, 45, №2, 321-324.
7. O кривой роста, построенной по линиям FeI для центра диска Солнца, Mосква,
Астроном. Вестник 1973, №3, 167-172.
8. O различии кривых роста для четно- нечетных и нечетно-четных переходов FeI.,
Mосква, Астрон. ж.,1976, 53, №3, 577-587.
9. K эффекту четности спектральных термов на кривой роста, Mосква, Астрон. ж., 1976,
53, №4, 836-840.
10. Новый метод определения уровня локального непрерывного спектра Солнца, Mосква,
Астрон.ж. 1983, №3, 590-593.
11. Kривая роста для Солнца как звезды при приближении Mильна - Эддингтона. Mосква,
Астрон.ж.1988, 65, №3, 613-620.
12. On the differential and total asymmetry of the Fraunhofer lines in the Solar spectrum. Kiev,
Kinematics and Phys. of Celestial bodies 1995, №2, 51- 56.
13. Oб эмиссионных компонентах линий N и KСаII в разрешенном и неразрешенном
спектре Солнца, Баку, Физика, 1999,V, №2 , 71-73.
14. Зависимость асимметрии профилей фраунгоферовых линий от интенсивности, Mосква,
Астрон. J. 2001, №1, 87-90.
15. Intensity Deference of the Asymmetry of Fraunhofer line profiles. Mосква,
Astron.Report.,2001,45,№1,p.75-78.
16. Fraunhofer xətlərinin profillərinin asimmetriyasının intensivlikdən asılılığı, Moskva,
Astronomiya xəbərləri, 2001, 45, №1, 75-78.
17. Программа для вычисления асимметрии профилей фраунгоферовых линий в спектрах
Солнца и звезд, Баку, Вестник БГУ, 2004, №2, с. 158–165.
18. Изменение интегральной и остаточной асимметрии профилей линий СrI по диску
Солнца, Баку, Вестник БГУ, 2006, №1, с. 213-217.
19. О классификации асимметрий профилей линий в спектре Солнца, Астрон. журнал
Азербайджана, 2007, №1,2, с.26-28.
20. О тонкой структуре профиля 5324.185 Å FeI в спектре центра диска Солнца, Вестник
БГУ, 2008, №2, с.171-176
21. Исследование тонкой структуры профиля линий 5324.185 Å FeI в спектре центра
диска Солнца, Кинематика и физика небесных тел, 2008, Т24, №6, с. 1-6.
22. Современное состояние проблемы нагрева солнечной хромосферы и короны. Вестник
БГУ 2009, №1 ст.201-217
23. Определение периодов пульсаций для сверхгиганттов и гипергигантов
Вестник БГУ 2009, №2 ст.162-170
24. О роли турбулентных (нетепловых) движений в нагреве солнечной короны. Вестник
БГУ 2009, №2 ст.171-174
25. К определению температуры и нетепловых (турбулентных) скоростей в корональных
петляx. Вестник БГУ 2009, №3 ст.192-197
26. Анализ тонкой структуры профилей фраунгоферовых линий в спектре Солнца.
Кинематика и физика небесных тел, 2010, №6, 369-371
27. К определению температуры и скорости нетепловых движений в корональных петлях.
Вестник БГУ, 2010, №2, 174-181
28. Профили линий инфракрасного триплета Ca II в спектре Солнца.
Вестник БГУ, 2010, №3, 167-173
29. Профили бальмеровских линий водорода в спектре Проциона по
высокодис¬персионным спектрам. Вестник БГУ, 2010, №4
30. Фотометрическое исследование. сейфертовской галактики и квазара NGC3516 и
3C273. Вестник БГУ 2011, №1, 182-189
31. О механизме расш. бальмеровских линий водорода в фотосфере Проциона. Вестник
БГУ 2011, №3, 189-193
32. Математическое моделирование опр. парам. асимметрии профилей линий погл.
Вестник БГУ 2011, №3, 193-197. О волнах Моретона в атмосфера Солнца Вестник БГУ,
2012, №1, 163-169.
33. О природе волн Моретона в атмосфере Солнца Вестник БГУ, 2012, №2, 163-169
34. HD 206731 (G8II) ulduzunun bəzi atmosfer parametrlərinin təyini Bakı Universitetinin
xəbərləri, 2012, №3, səh 161-165
35. Об особенностях профилей «b» линий MgI в спектре Проциона и Солнца, Вестник
БГУ, 2012, №4
36. Günəş alışmaları, Elm və Həyat, 2012 №2, səh, 190-201
37. The New Quantitative Method for Analisis of the Fine structure of the Fraunhofer Lines
Profiles, International J.of Eng and siences (JENS), 2012, Vol 12, issul 01, p. 16-21
38. Профили “b” линий MgI в спектре Солнца и Звезды Мaлого Пса, “Fizikanın aktual
problemləri VII Respublika elmi konfransı, 26 noyabr, 2012, s. 18-19
39. HD217944 (G8IV) ulduzunun effektiv temperaturunun və səthində ağırlıq qüvvəsinin
təcilinin təyini, “Fizikanın aktual problemləri VII Respublika elmi konfransı, 26 noyabr, 2012, s.
10-11
40. Профили линий инфракрасного триплета CaII в спектре Солнца, Физика Солнца и 24
цикл, 2-8 сентября, 2012, c.20
41. Об особенностях профилей линий триплета MgI в спектре Солнца и Проциона ,Физика
Солнца и 24 цикл, 2-8 сентября, 2012, c.21
42. Об особенностях профилей линий триплета MgI в спектре Солнца и Проциона,
Вестник БГУ, 2012, №4
43. Спектрофотометрический анализ атмосферы αСМi по высокодисперсионным
спектрамI.Исследование профилей Балмеровских HD14662 (F7Ib) ulduzunun fundamental
parametrlərinin təyini линий Азерб.Астр.журнал, 2013
44. Спектрофотометрический анализ атмосферы αСМi по высокодисперсинным
цифровым спектром. II. Определение фундаментальных и эволюционных параметров,
Вестник БГУ, 2013, №4.
45. Günəş spektrində spektral xətlərin profillərinin incə quruluşu haqqında. Fizikanın aktual
problemləri” beynəlxalq konfransının materialları, Bakı, 2013, səh 21-24
46. Спектрофотометрические характеристики профилей линий инфракрасного триплета
Са II в спектре полного потока от всего диска Солнца, Крым, Наследие
А.Б.Северного Косм.Маг. поля.c.2-6 сентября
47. Nəhəng HD 206731 ulduzunun kimyəvi tərkibinin təyini, Azərb. Astr. Jurnalı,səh 161-165
48. Определение спектрофотометрических характеристик линий разных химических
элементов в инфракрасным спектре Солнца, FAP beynəlxalq konfransı, 2013, c.15-16
49. Профили линий инфракрасного триплета CaII в неразрешенном спектре Солнца,
Вестник БГУ, 2013, №4.
50. ulduzunun fundamental parametrlərinin təyini, Azərbaycan Astronomiya Jurnalı № 1,
2013, səh 21-28
51. Model üsulu ilə Günəşdə mikroturbulent hərəkət sürətinin təyini, Fizikanın aktual
problemləri “Beynəlxalq elmi konfransın materialları” , 2013- cü il, 6 dekabr, səh 9-10
52. HD 203 574 ulduzunun effektiv temperaturu və ağırlıq qüvvəsinin təcilinin təyini, “Fizikanın
aktual problemləri” Beynəlxalq elmi konfransın materialları, 2013 – cü il, 6 dekabr,səh 10-11
53. HD 20673 ulduzunun kimyəvi tərkibi, ŞAR – ın 60 illiyi ilə əlaqədar Beynəlxalq konfrans
2013
54. Спектрофотометрический анализ атмосферы по высокодисперсионным цифровым
спектрам II. профили D линий NaI И b линий MgI Азерб.Астр.журнал, 2014, №1, ст 27-
29.
55. Спектрофотометрический анализ атмосферы. II.αСМi по высокодисперсинным
цифровым спектром III. Определение фундаментальных и эволюционных параметров.
Вестник БГУ, 2014, №3
56. Cas (F0 Ia) ulduzunun kimyəvi tərkibinin təyini. Вестник БГУ, 2014, №2, ст 163-169.
57. Спектрофотометрический анализ атмосферы α CMcmi по высокодисперсионным
цифровым спектрам. II. профили D линий NaI и b линий MgI. Azərbaycan Astronomiya
jurnalı,2014, №1, ст 27-29.
58. Об одном методе определения длин волн в спикулах: случай очень длинных волн.
Azərbaycan Astronomiya jurnalı, 2014, №1, ст 31-35.
59. Спектрофотометрический анализ атмосферы αCMi по высокодисперсионным
цифровым спектрам. V. O химическом составе атмосферы αCMi (проциона). Azərbaycan
Astronomiya jurnalı, 2014, №2, ст 8-11.
60. Некоторые проблемы асимметрии корональных спектральных линий. Azərbaycan
Astronomiya jurnalı, 2014, №2, ст 12-20.
61. О химическом составе атмосферы Проциона. Вестник БГУ, 2014, №3.
62. Спектрофотометрические характеристики слабых и умеренных фраунгоферовых
линий в спектре Проциона. Вестник БГУ, 2014, №4.
63. The metod line profile asymmetry determination….
Astronomy and Astrophys transection, 2014, V.28, №4.
64. The location of Moreton waves in the Solar atmosphere? Astr. reports, 2015, v 50, №2, 165-
174 .
65. Об изменении асимметрии внутри профилей фраунгоферовых линий. «Fizikanin aktual
problemləri» VIII respublika elmi konfransinin materialları, 17 dekabr 2015-ci il, səh.21-24.
66. «О тонкой структуре профилей фраунгоферовых линий в спектре αСMi». Вестник
БГУ , 2015, №3.
67. The location of Moreton waves in the Solar atmosphere. Астрономический журнал, 2015,
Т 92. №2, 190-200.
68. “The Location of Moreton Waves in the Solar Atmosphere”. Astronomy Reports, 2015,v. 59,
No.2,pp. 165-174.
69. “Some Problems of Assymetry of Coronal spectral Lines”. Kinematics and Physics of
Celestial Bodies, 2015.v. 31,No.5, pp. 245-252
70. «Локализация волн моретона в солнечной атмосфере». Астрономический журнал,
2015. Т 92, N2 190-200
71. «Некоторые вопросы асимметрии короналных линий». Кинематика и физика небесных
тел, 2015, т. 31, №5, с. 9-60.
72. «On atmospheric parameters and chemical composition of gigant HD 206731 (g 811)».
International Journal of Corrent Research, 2015, V.7, №3, 13831-13835.
73. On atmospheric parameters and chemical composition of giant . International Journal of
Current Research v.7,2015 pp.13831-13835.
74.The Fraunhofer Lines classification by Asymmetry changes Insaido the profiles in the
spectrum of the Sun, Astropys. Bulleten, 2017, v 72, №3,pp 337-339.
75. The Fr. Lines classification on Asymm. Changes…, Astr.and Astrophys. 2018, №3, pp.10-
15.
76.On the full asymmetry of the whole Fr. Lines profil in sp. On the Sun, Astr. and
Astrophys.2018, №3.
KITABLAR
Dərslik, dərs vəsaiti, monoqrafiyalar:
1. Kopernik və dünyanın heliosentrik sistemi; Bakı, 1973
2. Atom spektroskopiyası; Bakı, 1985
3. Tarixləri çevirmək ücün metodik göstəriş, Bakı, 1985
4. Atom spektroskopisinin temelleri, (Türkcə), Istanbul, 1995
5. Klassik astronomiya, Bakı, 2004
6.Фраунгоферов спектр Солнца, Baki ,2006
7. Klassik astronomiya (yenidən işlənmiş ikinci nəşri), Bakı, 2007
8. Günəş fizikası, Bakı, 2012.
9. Təqvimlərin riyazi və astronomik əsasları, Bakı, 2014
10.Ümumi astronomiya kursu. I.Klassik astronomiyanın əsasları, Bakı, 2018
Bədii kitablar:
1. 70 illik ömrün səhifələri, Bakı, 2006.
2. Torpaq, uğrunda ölən varsa vətəndir, Bakı, 2010.
3. Ana ürəyi, Bakı, 2011.
4. Əcaba, dünyaya mən niyə gəldim? Bakı, 2012.
5. Atanın qeyrəti, Bakı 2017.